صنعت گردشگری از نو ظهورترین صنایع بشر است. به طور کلی و ساده این صنعت یعنی بازدید از مکان‌ها مختلف و کسب درآمد از آن. این صنعت زیر شاخه متعددی نظیر گردشگری طبیعی، گردشگری تاریخی، گردشگری درمانی، گردشگری ورزشی و …. را دارد. در این صنعت فرد با معرفی مکان ها نظیر کلات نادری و.. یک محل افراد مختلف را جذب کرده و از این طریق کسب درآمد می‌کند.
مقدمه
صنعت گردشگری از نو ظهورترین صنایع بشر است. به طور کلی و ساده این صنعت یعنی بازدید از مکان‌ها مختلف و کسب درآمد از آن. این صنعت زیر شاخه متعددی نظیر گردشگری طبیعی، گردشگری تاریخی، گردشگری درمانی، گردشگری ورزشی و …. را دارد. در این صنعت فرد با معرفی مکان ها نظیر کلات نادری و.. یک محل افراد مختلف را جذب کرده و از این طریق کسب درآمد می‌کند.
ایران به واسطه قرار گرفتن در منطقه‌ی خاص جغرافیای دارای آب و هوایی متنوع است. این آب و هوای گسترده و گستره جغرافیایی بسیار باعث شده تا انواع چشمه‌های آب گرم و … درمانی را هم در خود جای داده باشد. از سویی دیگر، کشور ایران به واسطه تمدن کهن خودت دارای جاذبه‌های تاریخی بیشماری است. از چوگان، کشتی با چوخه، ورزش باستانی و … نیز به عنوان جاذبه‌های ورزشی می‌توان یاد کرد.
این مقاله به بررسی یکی از جاذبه‌های طبعیی – تاریخی ایران یعنی کلات نادر خواهد پرداخت. این شهر کوچک واقع در خراسان رضوی قدمتی کهن دارد و از آن به عنوان دژ نادر یاد می‌شود. این شهر مدتی مرکز فرماندهی حکومت نادرشاه افشار بوده است. و از طرف دیگر با قرار گرفتن در کوه‌های هزارمسجد دارای جاذبه‌های گردشگری نظیر سلسله آبشارها و صخره‌ها است. برای آشنایی بیشتر با کلات نادری مشهد با این مقاله از charter123 همراه باشید.
شهرستان کلات
شهرستان کلات، واقع در بخش شرقی استان خراسان رضوی است و در نزدیکی مرز کشورهای افغانستان و ترکمنستان قرار دارد. این شهر کوچک با جمعیت هشت هزار نفری خود جز شهرهای کم جمعیت خراسان رضوی است. این با بارش سالانه 350 میلی‌متر جز پر باران‌ترین شهرهای خراسان رضوی است. فاصله این شهر از مشهد 145 کیلومتر می‌باشد که تمام طول مسیر شما در کوهستان خواهید بود. همچنین این شهر از شمال با فاصله‌ای 180 کیلومتری به ترکمنستان متصل خواهد شد. در سمت غرب این شهر شهر درگز، در سمت جنوب مشهد و در سمت شرق به سرخس متصل است.
این شهر بیشتر به سبب موقعیت خاص خود و سابقه‌ی تاریخی‌اش شناخته می‌شود. این شهر از همه سو با کوه‌هایی سر برافراشته احاطه‌شده‌است که آن را به دژی مستحکم و غیر قابل نفوذ تبدیل کرده است. از طرفی دیگر این شهر به سبب پایتخت بودن در دوره‌ای دارای تعدادی بنای قدیمی نیز می‌باشد. که در سر فصل مرتبط به تفصیل به آن اشاره خواهد شد. یکی از نکات جالب آمدن نام کلات در شاهنامه فردوسی است. وی در دو بیت به زیایی این شهر را معرفی کرده است:
همان به که سوی کلات و چرم/ برانیم و خانه کنیم از میم
چپ و راست آباد و آب روان / بیابان چه جوییم و رنج روان
معرفی کلات نادری
کلات خود به معنی قلعه، بارو و ارگ است. همانگونه که در نام گذاری این شهر هویداست این شهر دژی مستحکم بوده است که از تمامی سمت‌ها به کوه‌هایی بلند و غیر قابل فتح محدود شده است. این منطقه وجودیت خود را مدیون نادر شاه افشار است، چون به واسطه جنگ‌های بیشمار نادر شاه به دنبال مکانی بود که غیر قابل نفوذ باشد و در زمان نبود نادرشاه و ارتشش محافظت از آن کار آسانی باشد، به این دلیل نادر شهر کلات را انتخاب کرد و آن را مرکز حکومت خود قرار داد. همچنین وی در زمان حکومت خود دستور ساخت عمارتی را در کلات برای خود داد که هنوز پا برجاست و امروزه با نام عمارت خورشید شناخته می‌شود. البته این کاخ د مدت زمان حکومت نادرشاه تکمیل نشد اما با همان وضع مورد استفاده قرار گرفت.
از امنیت کلات نادری می‌توان به این نکته اشاره کرد که نادر حاصل فتوحات خود از هند که شامل تخت طاووس، الماس کوه نور، الماس دریای نور و سایر غنائم حاصل از جهانگ‌شایی او به هندوستان که فراوانی آن و گران بهایی‌اش در تاریخ شهره عام و خاص است را در این شهر نگه‌داری می‌کرده است. از بزرگی این غنائم همین بس که می‌گویند نادر هنگامی که هند را فتح کرد، در برابر دریافت کلید گنجینه‌های هندیان پذیرفت که حکمرانی را از حاکم هند سلب نکند و او حاکم هند بماند. او سپس گنجینه‌ای آنچنان ارزشمند با خود به ایران آورد که تا ۳ سال تمام ایرانیان از پرداخت مالیات معاف شدند.
مکان های دیدنی
کاخ خورشید
همانگونه که پیش‌تر ذکر شدف این محل به واسطه اقلیم و شرایط خاصی که داشته است به عنوان مرکز حکوومت نادرشاه افشار انتخاب شده است. وی برای اقامت در این شهر دستور به ساخت کاخی به نام کاخ خورشید در این شهر می‌دهد که البته عمر سلطنت نادرشاه به تکمیل کاخ نمی‌رسد. این کاخ شامل سه طبقه است که تماما به دست کارگران هندی اسیر شده در جنگ بنا شده است. این کاخ کلا دارای 12 اتاق است که در همه‌ی اتاق ها از گچ‌بری استفاده شده‌است. در کنار این تزئینات تصاویر و نگاره‌هایی از شاهزادگان نادر هم موجود است. این بنا هست ضلعی است و در وسط آن دو طبقه تماما گرد مشابه استوانه بنا شده‌است که این محل مخصوص شاه و خانواده‌اش بوده است. این بنا، در نمای بیرونی خود دارای جذابیت شگرفی است که با استفاده از کنگره به زیایی نما سازی شده است. در این ساختمان از سبک معماری هندی- مغولی بهره برده‌شده‌است. در وسط این بنا نیز از سطح پشت‌بام برجی مدور با ترک‌های شبیه نیم ستون معروف به خیاری احداث شده‌است. این کاخ به مرور زمان دچار تخریب شده است و اکنون به همت مرمت‌های شکل گرفته نمایی از آن مشابه ساختمان اصلی باقی مانده است. این کاخ دقیقا در مرکز شهر کلات واقه است و شما پس از ورود به شهر به طی کردن مسیر مستقیم بعد از پنج دقیقه به این کاخ خواهید رسید.
آبشار قره‌سو
قره‌سو واژه‌ای ترکی است و معنی آن آب سیاه است. از ویژگی‌های قره سو می‌توان به طبیعت زیبا و آب و هوای ییلاقی، وجود آبشارهای بلند با دره‌های تنگ، اشاره کرد. وجود هشت آبشار و چشمه‌های خنک و نردبان‌های فلزی تعبیه شده برای رفتن به بالای آبشار، از عواملی هستند که مسافران را به طرف خود جلب می‌کتد. این منطقه جز مناطق مرتفع خراسان می‌باشد که ارتفاعی در حدود 1190 متر از دریا دارد. آب از سرچشمه‌های بالا دست جمع شده و به مدخل این هشت آبشار می‌رسد. بعد از عبور از این هشت آبشار آب در پایین دست با باغات می‌رود و برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شود. آبشار های قره سو در جنوب غربی شهرستان کلات نادری و در فاصلۀ ده کیلومتری از تک ورودی آن و در یک کیلومتری جاده لاین از سمت کلات واقع شده‌است.
آبشار ارتکند
ارتکند در لغت به معنای رود خنک یا خنک رود است. این منطقه از مناطق بکر و ییلاقی شهرستان کلات نادر است. این مجموعه آبشار و غار در حوالی بخش زاوین است و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا ۱٬۴۰۰ متر و متوسط بارندگی سالیانه ۲۴۷ میلی متر است. موقعیت این آبشار، میان کوهی، معتدل و خشک است. این آبشار در ۱۸ کیلومتری شهر قرار دارد. برای دسترسی به این جاذبه طبیعی باید از فضایی جنگلی عبور کنیم و پس از آن به آبشار زیبای ارتکند می‌رسیم.
مسجد کبود گنبد
این مکان فقط 200 متر با کاخ خورشید فاصله دارد. علت نام کذاری آن، کاشی های کبود به کار رفته در نمای بیرونی آن است. این بنا به سده پنج و شش قمری برمی‌گردد و مربوط به دوره سلجوقیان است که بعدها توسط نادرشاه مورد مرمت قرار گرفته‌است و قسمت‌های نظیر بیتوتات و ایوان های اطراف به آن افزوده شده‌است. در این مسجد و زیر گنبد آن نادری سه سنگ قبر قدیمی به چشم می خورد که هویت یکی از آن‌ها مشخص است و آن هم مربوط به مرمت کار مسجد است.
دربند ارغونشاه کلات
تنگه‌ای است به نام دربند کلات که ورودی اولیه به شهرستان کلات از این مکان انجام می‌گرفته است همچنین به دروازه ارغونشاه نیز معروف می‌باشد. شهر کلات دارای دو در ورودی اصلی به نام دربند ارغونشاه و دیگری تونل ورودی اولیه شهر است که اخیرا و برای رفت و آمد ماشین‌ها از سمت مشهد ایجادشده‌است. دربند ارغونشاه پلی آجری با برج‌های دیده بانی که در اطراف آن مستقر است می باشد. این پل آجری دارای سه دهانه است و در گذشته ورود و خروج افراد توسط برج‌های دیده‌بانی کنترل می‌شده است.
آبشار آبگرم کلات
این آبشار در فاصله ۷۵ کیلومتری شهرستان کلات در روستای آبگرم قرار گرفته‌است. روستای آبگرم دارای چشمه های آبگرم متعدد است که در نهایت و پس از تجمیع به آبشار می‌رسند.. ارتفاع این آبشار حدود ۱۵ متر است. برای رسیدن به این آبشار تا حدود دو کیلومتری آن می‌توانید با ماشین بروید و بعد از آن باید مسافت دو کیلومتری را طی کنید. بعد از طی کردن مسیر به دوراهی می‌رسید که یک راه به بالای آبشار و راه دیگر به پایین آبشار می‌رود که با توجه به راهنماهای محلی می‌توانید مسیر مورد نظر خود را انتخاب نمایید.
کتیبه نادری
سنگ نوشته ای به زبان ترکی در ورودی دربند ارغون شاه در کلات نادری٬ و پیش از آبادی دربند می باشد. اشعار به خط ترکی بر روی صخره بزرگی حک شده است. ارتفاع کتیبه از سطح رودخانه ۱۵ متر بوده دارای ۲۴ بیت شعر ترکی است. اشعار متعلق به گلبن افشار از شاعران دربار نادر شاه افشار است که این شعر در ستایش نادرشاه است و با حمد خدا شروع می‌شود و همچون دیگر آثار نادر با مرگ او ناتمام مانده است. حکاک این کتیبه کم‌نظیر در تاریخ اسلامی و ترکی شناخته شده نیست.
راه‌های دسترسی کلات نادری
برای رفتن به شهر کلات نادری شما فقط یک راه دارید و آن هم استفاده از جاده زمینی کوهستانی به صورت رفت و برگشتی موجود بین دو شهر می‌باشد که می‌توانید با استفاده از ماشین شخصی یا اتوبوس به آن جا بروید.
زمان سفر
مناسب‌ترین زمان برا رفتن به کلات نادری، اواخر بهار و اوایل تابستان است. زمستان کلات بسیار سرد و نامناسب برای مسافران می باشد. در اوایل بهار و پاییز به سبب باران های سیل آسایی که در این منطقه می‌بارد موعد مناسب برای گردش و سفر به این شهر نمی‌باشد.. تنها اقامتگاه در کلات نادری، مهمانسرای شهرداری می باشد و همچنین این نکته را نیز باید اشاره نمود که از نظر امکانات کمپینگ، چه در شهر کلات و چه اطراف آن زمین های آزاد زیادی وجود دارد که برای چادرزدن مناسب می باشند اما امنیت و کیفیت آنان تظمین شده نیست. دقت کنید که برای استفاده از تمامی مناظر اطراف شهر حتما باید سحرخیز باشید و صبح زود به سمت مناطق مورد هدف‌تان بروید.
سخن پایانی
کلات نادری مسیری بسیار زیبا در دل کو‌ها و دشت‌های طبیعی و دست نخورده دارد. چه با قصد طبیعت‌گردی راهی کلات شوید و چه با نیت بازدید از اثری تاریخی، مطمئن باشید مقصد بی‌نظیری را انتخاب کرده‌اید.در نظر داشته باشید که با رعایت تمام نکات و احتیاطات به این شهر بروید، و همه چیز را قبل از آغاز سفر بررسی کنید. این شهر به سبب طبعیت ویژه و خشن خود همه ساله محل گیر افنادن افراد نا بلد و تنهاست.
حتما قبل از سفر برنامه با زمان بندی مناسب را برای خود بنویسید تا بتوانید به درستی و با کیفیت بالا از تمامی جاذبه‌های این شهر بازدید نمایید. مدت زمان مناسب برای بازدید از همه هدف‌ها یک هفته است. خوشبختانه جمعیت قالب این شهر هنوز فرهنگ قدیمی خود را حفظ کرده اند چه خوب است که شما هم در رعایت این فرهنگ و لطمه نرساندن به آن پیشگام باشید.
در مشهد هرساله میلیون‌ها نفر به قصد رفتن به حرم امام هشتم به این شهر سفر می‌کنند، اما این شهر زیارتی علاوه بر جنبه زیارتی خود، جنبه تفریحی و گردشگری هم دارد که برای آشنایی بیشتر با این شهر می توانید به لینک بهترین جاهای دیدنی مشهد مراجعه کنید. شما می توانید نظر خود را با ما و سایر افراد در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید.
